Początki osadnictwa
Miasto składa się z kilku dzielnic mających odrębną historię. Najstarszą z nich jest Chorzów Stary, dawniej wieś Chorzów. Pierwsza potwierdzona wzmianka o wsi pochodzi z 1136 r. Wieś lokowano w 1257 r. na mocy aktu lokacji wystawionego przez księcia Władysława opolskiego. Dokument zezwalał zakonowi bożogrobców miechowickich na lokację wsi na prawie niemieckim. Bożogrobcy wybudowali kaplicę i szpital (przeniesiony w 1299 r. do sąsiedniego Bytomia). W pobliżu wsi przebiegał w tym czasie ważny szlak handlowy prowadzący z Wrocławia przez Bytom do Krakowa. Na przełomie XV i XVI w. wybudowano pierwszy kościół murowany: pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Od XVI w. na terenach wsi wydobywano rudy srebra, ołowiu i żelaza, ale przełomem był rok 1787, gdy miejscowy proboszcz Ludwik Bojarski odkrył pokłady węgla kamiennego. Wybudowano kopalnię "Księżna Jadwiga" będącą własnością parafii. W 1810 r. na mocy zarządzenia Fryderyka Wilhelma III majątek klasztorny stał się własnością państwa pruskiego. Do dnia dzisiejszego ze wsi Chorzów zachował się jedynie częściowo XIII-wieczny wiejski układ ulic i kilkanaście budynków charakterystycznej zagrody wiejskiej (przy placu św. Jana).
Powstanie Królewskiej Huty
Zalążkiem miasta była osada, koncentrująca się wokół założonej w 1799 roku z inicjatywy hrabiego Fryderyka Redena Königshütte (pol.. Huta Królewska), późniejsza Huta Kościuszko). Do dzisiaj zachowało się 11 domów z datowanego na ok. 1800 r. osiedla robotniczego przy obecnej ulicy Kalidego. W latach 20. i 30. XIX w. na terenie obecnego miasta powstały kolejne kolonie robotnicze. Prywatna kolonia Erdmanswille, założona przez przedsiębiorcę Erdmanna Sarganka w miejscu i okolicy obecnej ul. Wolności, głównego traktu handlowego, postrzeganego dziś jako centrum miasta, powstawała w latach 1826-1830 na terenie, który jeszcze do 1824 r. był lasem. Czynnikiem rozpraszającym w formowaniu się przyszłego układu urbanistycznego miasta była kopalnia węgla Król (niem. König), założona jeszcze w 1791 r. – późniejsza kopalnia Prezydent (zlikwidowana w 1993 r.). Wprawdzie jeden z pierwszych szybów uruchomiono w dzisiejszym centrum miasta, ale z biegiem czasu wydobycie wymagało zakładania odległych od siebie szybów wydobywczych, przy których powstawały kolejne osiedla górnicze.
Lata 1868-1918
Decyzję o nadaniu praw miejskich podjęto dopiero 17 lipca 1868 r. Na mocy aktu erekcyjnego króla pruskiego Wilhelma I połączono kolonie robotnicze i kilka gmin wiejskich w gminę miejską o nazwie: Stadt Königshutte (pol. Miasto Królewska Huta). Miasto liczyło wówczas ok. 14 tys. mieszkańców. Ich liczba zaczęła jednak szybko rosnąć osiągając w 1905 r. 66 tys. Na początku XX w. Królewska Huta miała najwyższą gęstość zaludnienia na Górnym Śląsku (w 1914 r. na 1 ha zabudowy przypadało ok. 366 osób). Status tzw. Stadtkreis (powiatu miejskiego) wiążący się z większą samodzielnością finansową gmina uzyskała na mocy rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych z 12 marca 1898 r., które wyłączyło miasto z powiatu bytomskiego. Miasto stało się w ten sposób pierwszym na Górnym Śląsku samodzielnym powiatem miejskim. Formalnie miasto zaczęło działać cztery miesiące później – po wyłonieniu w wyborach komunalnych pierwszej rady miejskiej. W 1894 r. wybrukowanymi ulicami Chorzowa zaczęły kursować tramwaje. W 1898 r. uruchomiono elektrownię, która później w okresie międzywojennym była największą w Polsce (100 MW). Na przełomie XIX i XX w., w okresie największej świetności miasta, wybudowano szereg budynków użyteczności publicznej: m.in. neogotycki budynek poczty (1892), Hotel Graf Reden (1901 - obecnie Teatru Rozrywki) i Halę Targową 1905 (o powierzchni 2600 m², podobną Hali Mirowskiej w Warszawie). W tym czasie powstały też liczne kamienice mieszczańskie, z których najbardziej reprezentacyjne wybudowano na najbogatszej ulicy miasta, obecnej ul. Wolności.
Okres międzywojenny
Po burzliwym okresie powstań śląskich, w 1922 r. miasto Königshütte przyłączono do Polski, nadając mu polską nazwę Królewska Huta. Stało się ono częścią województwa śląskiego. Okres międzywojenny nie był najlepszym czasem dla rozwoju chorzowskiego przemysłu, głównie ze względu na złe stosunki handlowe z Niemcami (wojna celna), a także niekorzystne zmiany własnościowe w zakładach przemysłowych. W tych latach rozwijała się w zasadzie tylko Państwowa Fabryka Związków Azotowych (w 1933 r. połączona z zakładami w Mościcach). Jeden z wydziałów Huty Królewska (od 1936 r. działającej pod nazwą "Piłsudski") przekształcono w 1864 roku w Zakłady Przetwórcze (późniejszy Konstal, obecnie producent taboru szynowego w Polsce - Alstom Konstal S.A.. Nazwę Chorzów nadano miastu w 1934 r. przyłączając do miasta wieś Chorzów, a w 1937 roku Nowe Hajduki. W 1939 r. na mocy ustawy Sejmu Śląskiego częścią Chorzowa stała się także sąsiednia gmina Wielkie Hajduki (obecnie największa dzielnica miasta: Chorzów Batory). [źródło wikipedia.org]
Daty historyczne związane z nazwą Chorzów:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Chorz%C3%B3w#Historia
